چرتکه چیست ؟

• مدیر روابط عمومی
• 0
• اخبار آموزشی پژوهشی و دانش آموزی

آشنایی با تاریخچه چرتکه و پاسخ اولیه به پرسش چرتکه چیست ؟

چرتکه یک ابزار محاسباتی قدیمی است که تاریخچه بسیار دیرین دارد .این ابزار برای ساده سازی محاسبات استفاده شده و از قدیم الایام به منظور انجام امور مالی و محاسباتی در کسب و کارها ، حجره ها و مغازه ها به کار گرفته می شده است. چرتکه قدمتی چند هزار ساله دارد به طوریکه بر اساس شواهد تاریخی حدود ۲۳۰۰ الی ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح اولین چرتکه توسط تمدن‌های خاور نزدیک باستان و چین مورد استفاده قرار گرفته‌است.

سابقه تاریخی چرتکه در ایران نیز به اولین موارد استفاده از این ابزار در طول امپراطوری هخامنشی باز می گردد. در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ایرانیان اولین با شروع به استفاده از چرتکه به منظور اعمال محاسباتی خود نموده اند.

چرتکه چه ابزاری است ؟

 چرتکه وسیله ای مکانیکی است که برای محاسبه سریع محاسبات ریاضی استفاده می شود که به آن قاب شمارش نیز می گویند.این وسیله شامل یک قاب مستطیل شکل است که میله هایی را به صورت عمودی سازماندهی شده نگه می دارد . مهره ها به منظور اعمال در محاسبات بالا و پایین رفته ، اعداد مورد نظر را نمایش داده و عدد بعدی نیز روی همان قابل کم و اضافه نمودن می باشد. البته از  چرتکه می توان برای استخراج ریشه های مربعی و مکعبی نیز استفاده کرد. مهره ها روی چرتکه با انگشت اشاره یا شست یک دست بالا و پایین برده می شوند.

البته باید گفت در کنار حل مشکل حل محاسبات پیچیده ، این وسیله در زمینه های دیگر از جمله تقویت هوش و حافظه ، قدرت تمرکز دست ها و چشم ها و در مجموع شادابی ذهنی بسیار موثر است به طوریکه امروزه با کمک تجسم حرکات مهره چرتکه، کودکان می توانند محاسبات را در ذهن خود به سرعت حل کرده و توانایی های ذهنی و قدرت تجسم و تصویر سازی را در آنها بالا ببرد.

انواع چرتکه در ملل مختلف

چرتکه دارای انواع مختلفی در ملل مختلف بوده ، علاوه بر چرتکه دهدهی که قدمت طولانی در بین مردم ایران دارد ،انواع  استاندارد دیگری نیز وجود دارد که می تواند برای انجام جمع، تفریق، تقسیم و ضرب استفاده شود. در ادامه باید گفت چندین نوع چرتکه در دسترس است. به عنوان مثال، دو مهره در بالا و پنج مهره در پایین توسط چرتکه چینی یا کلاسیک که به آن سوانپان نیز می گویند وجود دارد. یک مهره در بالا و چهار مهره در پایین در چرتکه سوروبان یا ژاپنی وجود دارد. چرتکه های دیگری مانند چرتکه رومی نیز هست که می توانیید اطلاعات کامل تری را از هریک در اینترنت جست و جو نمایید.

کاربرد تاریخی چرتکه در چیست ؟

چرتکه قدیمی ترین کامپیوتر جهان با قدمتی بیش از ۲۰۰۰ سال است. در اصل هزاران سال پیش برای انجام محاسبات حسابی اختراع شد و هنوز هیچ کس نمی داند چه کسی اولین ابزار چرتکه را اختراع کرده است. اعتقاد بر این است که بین النهرین در سال ۲۷۰۰ قبل از میلاد از چرتکه برای محاسبات استفاده می کرده اند. علاوه بر این، در تمدن های دیگر مانند یونانی، مصری، چینی، ایرانی، رومی و غیره نیز استفاده می شده است.

چرتکه اولین وسیله شمارش دست انسان و انگشتانش بود که می تواند هریک از ستونهای آن تا ۹ شمرده شود و عدد بعد از آن با ستونهای کناری تکمیل می گردد. در گذشته، همانطور که مقادیر حتی بزرگتر (بیشتر از ده انگشتان دست می تواند نشان دهند) شمارش شد، از اقلام طبیعی مختلف مانند سنگ ریزه ها، صدف های دریایی و شاخه ها برای کمک به شمارش استفاده شد.

بازرگانانی که کالاها را مبادله می‌کردند، به راهی برای نگه‌داشتن شمارش (موجودی) کالاهایی که خرید و فروش می‌کردند نیاز داشتند. دستگاه های شمارش قابل حمل مختلفی برای نگه داشتن آمار اختراع شد. چرتکه یکی از بسیاری از دستگاه های شمارش است که برای کمک به شمارش اعداد بزرگ اختراع شده است. هنگامی که سیستم اعداد هندو-عربی مورد استفاده قرار گرفت، چرتکه ها برای استفاده از شمارش ارزش مکانی اقتباس شدند.

اما فواید چرتکه چه چیزهایی است ؟

امروزه کاربرد این وسیله با وجود ابزارهای محاسباتی بسیار پیشرفته دیگر مانند گذشته حل مشکلات محاسباتی در کسب و کارها نیست ، در سیستم های آموزشی امروز از آن برای افزایش توانایی های ذهنی کودکان استفاده می شود . فواید آموزش چرتکه خصوصا به کودکان در برنامه های آموزشی بسیاری از مراکز آموزش در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.

در زیر به برخی از موارد مورد اهمیت می پردازیم:

• هدف اصلی آموزش چرتکه افزایش قدرت مغز کودکان است.
• امروزه به طور گسترده در برنامه های رشد مغز و کلاس های آموزش کودکان و نوجوانان استفاده می شود.
• با تحقیقات بسیاری ثابت شده است که چرتکه گیران می توانند از هر دو سمت چپ و نیمکره راست ذهن خود استفاده کنند.
• علاوه بر این، بهبود سطح تمرکز کودکان نیز مفید است.
• در زمینه های مختلف مانند معماری، مهندسی، علوم و غیره کمک می کند.
• این اطمینان را در موضوع محاسباتی ارائه می دهد زیرا محاسبات ریاضی را آسان تر می کند.این نه تنها برای بهبود شرایط ریاضی مفید است، بلکه به افزایش سطح کلی مهارت های تحصیلی نیز کمک می کند.
• کاربران را قادر می سازد تا چالش های روزانه را به راحتی حل کنند و ظرفیت حل مسئله را افزایش می دهد.

تحقیقات علمی در رابطه با چرتکه

بسیاری از پزشکان مشهور در مورد نیمکره چپ مغز که به عنوان مغز دیجیتالی شناخته می شود تحقیق شده است که دانش تحلیلی ارائه می دهد و محاسبه، خواندن، نوشتن، تفکر منطقی و غیره را کنترل می کند. و نیمکره راست که به عنوان مغز آنالوگ شناخته می شود که خلاقیت، حواس هنری و حس سه بعدی را کنترل می کند. علم بر این باور است که اگر کاربران به طور منظم از چرتکه استفاده کنند; می تواند سمت راست مغز را تقویت کند که به رشد کل مغز انسان کمک می کند.

این به کودکان اجازه می دهد تا مهارت های خلاقیت، تمرکز، نوآوری، دقت، تخیل، سرعت، گوش دادن و غیره را تقویت کنند و به کودکان نارساخوانی که مهارت کمی در املا، خواندن و نوشتن دارند کمک می کند. سطح مهارت های عددی آنها را افزایش دهد، زیرا کودکان نارساخوان می توانند با لمس کردن درک کنند.

عملکرد چرتکه

مغز انسان با کمک اندام های حسی کار می کند. اعصاب حرکتی و اعصاب حسی در بدن ما اطلاعات را از اندام ها به مغز می برند و بالعکس. مغز از اندام ها ورودی می گیرد. بنابراین، در چرتکه، مهره ها به این ترتیب قرار می گیرند.

هنگامی که کودکان آن را با انگشتان خود مدیریت می کنند، انتهای عصبی فعال می شود و سپس سلول های موجود در مغز را فعال می کند. هنگامی که از دست چپ استفاده می شود، سلول های سمت راست مغز فعال می شوند. وقتی از دست راست روی چرتکه استفاده می شود، سلول های سمت چپ مغز فعال می شوند. فعالیت سمت چپ مغز در حال تفسیر است و فعالیت مغز سمت راست تجسم است. بنابراین، هر دو سمت چپ و راست مغز به طور مشترک کار می کنند و به رشد کل مغز کمک می کنند.

در مجموع می توان گفت این وسیله تاریخی نه تنها در پس و پیش زمان کمرنگ نشده که در امر آموزش کاربرد فراوانی را در سیستم های آموزشی نوین ایفا می کند. گروه آموزشی پژوهشی داناکو نیز به عنوان ارائه کننده خدمات متنوع آموزشی ، از این روش در امور آموزشی خود به منظور تقویت توانایی ذهنی کودکان بهره می برد.